کد مطلب:2974 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

چگونه منافاتي كه بين آيهء و حكم قتل مرتد وجود دارد, برطرف مي شود؟

بين آيه و حكم قتل مرتد منافاتي وجود ندارد, زيرا اولاً آيه مربوط به اصل پذيرش دين است كه هيچ اجباري براي هيچ كس در پذيرش اسلام وجود ندارد;

ثانياً: قتل مرتد مربوطه به مرتد فطري است , نه مرتد ملّي ; يعني كسي كه در آغاز اسلام را پذيرفته و خود رامسلمان معرفي كرده و در خانواده اي مسلمان به دنيا آمده و رشد كرده است , ولي اينك به دلايل پوچ , اسلام راطرد كرده و به تبليغات بر ضد اسلام پرداخته است ; البته قتل مرتد شرايطي دارد. اگر به قصد توطئه و تلاش ,جهت متزلزل كردن عقيدهء ديگران , نه به قصد پژوهش و بررسي دربارهء اديان مرتد شد و مبدأ و معاد و ياضروري دين را انكار كرده باشد, محكوم به قتل است , ولي اگر تبليغات و اظهار نظر نكرد, باكي بر او نيست ;بنابراين مورد آيه با مورد قتل مرتد فطري تفاوت دارد. به علاوه در زمينهء ارتداد و كيفيت تحقق و شرايط ومجازات آن , در ميان فقيهان شيعه و سنّي اختلافاتي وجود دارد.(1)

در اين جا ديدگاه علامه طباطبايي دربارهء معناي آيه و ديدگاه امام خميني دربارهء ماهيت ارتداد و اقسام آن واحكام مرتد را بيان مي كنيم .

علامه طباطبايي مي فرمايد:

جملهء دين اجباري را نفي مي كند, چون ديني كه عبارت از يك سلسله معارف علمي وبرنامه هاي علمي تابه آن است , از اعتقادات تشكيل مي شود و اعتقاد و ايمان از امور قلبي است كه اكراه و اجباربه آن راه ندارد, زيرا اكراه تنها در اعمال ظاهري و افعال و حركات بدني و مادي تأثير مي كند و اما علل و اسباب اعتقادات قلبي از سنخ اعتقاد و ادراك است و محال است نتيجهء جهل , علم باشد يا اين كه مقدمات غير علمي موجب تصديق علمي گردد.(2)

ارتداد شرايط و انواع و مراحلي دارد و به سادگي اثبات نمي گردد.

حضرت امام خميني در تحرير الوسيله مي فرمايند: اگر مرتد فطري (كسي كه پدر يا مادرش در حال انعقادنطفه اش مسلمان بوده , سپس بالغ شده و پس از آن , اسلام را پذيرفته , آن گاه از اسلام خارج شده است ) پس ازارتداد, اسلام آورده , ظاهراً اسلامش قبول نمي شود و اگر مرد باشد, كشته مي شود, ولي اگر زن باشد, كشته نمي شود, بلكه براي هميشه زنداني مي گردد و در هنگامي نماز, زده مي شود و در زندگي بر او تنگ گرفته مي شود و اگر توبه كرد, توبه اش قبول مي گردد. اگر زن مرتد توبه كند, از حبس خارج مي گردد. اما مرتد ملي (كسي كه در هنگام انعقاد نطفه , پدر و مادرش كافر بوده اند, آن گاه بعد از بلوغ , اظهار كفر كرد و كافر اصلي شد,سپس اسلام آورد و دوبار به كفر بازگشت , مانند مسيحي كه اسلام بياورد, آن گاه به مسيحيت برگردد تا سه روزتوبه داده مي شود; اگر توبه كرد, توبه اش قبول مي گردد و اگر از توبه امتناع كرد, كشته مي شود.(3)

(پـاورقي 1.ر.ك : سيف اللّه صوافي , ارتداد از ديدگاه اسلام و حقوق بشر.

(پـاورقي 2.ترجمهء الميزان , ج 2 ص 493

(پـاورقي 3.تحرير الوسيله , ج 2 ص 494 القول في الارتداد, مسئلهء يكم و ص 366